بررسی استفاده مجدد از فاضلاب شهری تصفیه شده در آبیاری فضای سبز، مطالعه موردی پساب تصفیه خانه شهید محلاتی

استفاده مجدد از پساب تصفیه خانه های فاضلاب شهری بویژه برای آبیاری فضای سبز و کشاورزی بدلیل کاهش میزان استحصال آب از منابع محدود متعارف تامین آب در دسترس، همچنین امکان تامین مواد مغذی و تاثیر آن بر باروری خاک مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این تحقیق، ارزیابی جامع امکان استفاده مجدد از پساب از طریق مطالعات امکان سنجی و بررسی تاثیر پرورش گیاه تحت شرایط آبیاری با پساب خروجی از تصفیه خانه فاضلاب شهرک شهید محلاتی تهران بود. پساب مزبور از لحاظ مشخصه های کیفی پساب در محدوده استانداردهای سازمان محیط زیست ایران و سازمان بهداشت جهانی بوده مناسب آبیاری فضای سبز می باشد. این تحقیق به صورت گلدانی و در قالب طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار با کشت گیاه آفتابگردان روغنی انجام شد. مقایسه نتایج حاصل در زمینه رشد و عملکرد گیاه و تغییر مشخصات کیفی خاک تحت شرایط تیمار از آب چاه و مخلوط آنها انجام پذیرفت. بر اساس نتایج بررسی های آزمایشگاهی میزان رشد و وزن خشک اندام های مختلف گیاه، بعنوان تابعی از شرایط تیمار در مرحله زایشی تا برداشت نهایی متفاوت می باشد. به عبارت دقیق تر، میزان وزن دانه، ارتفاع بوته، قطر طبق و بازده محصول در هر گلدان تحت شرایط آبیاری با پساب بطور متوسط و به ترتیب تا 21، 14، 27 و 40 درصد نسبت به تیمار آب چاه افزایش نشان می دهد. همچنین مشخص گردید که میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم جذب شده در گیاه مطابق با شرایط آبیاری به ترتیب در اندام های برگ، دانه و ساقه از تفاوت معنی داری برخوردار است. مطالعات کیفی خاک نیز نشان داد که آبیاری با پساب موجب کاهش کیفیت خاک نشده و تنها غلظت نیتروژن، فسفر و مواد آلی در آن افزایش معنی داری پیدا می کند (بهبود باروری خاک). پساب تصفیه خانه نه تنها موجب کاهش کیفیت محصولات و خاک نشده بلکه به رشد و افزایش بازدهی منتهی می گردد. با این وجود پیشنهاد می گردد جهت پیشگیری از تاثیرات منفی کیفی درازمدت، مخلوط آن با آب چاه برای آبیاری مورد استفاده قرار گیرد.